म्युच्युअल फंडांमध्ये एसटीपी म्हणजे काय आणि अस्थिरतेचा सामना करण्यासाठी आपण त्याचा कसा वापर करू शकता

अमेरिकेतील कर्जाची मर्यादा, वाढलेले व्याजदर, अमेरिकेतील बँकांचा कारभार, मंदीची चर्चा, भूराजकीय तणाव आणि चीनमधील अपेक्षेपेक्षा मंद गतीने होणारी वसुली आदी कारणांमुळे भारतीय शेअर बाजारगुंतवणूकदारांसाठी संपत्ती निर्माण करण्यात यशस्वी ठरला आहे. भारताचा जीडीपी विकास दर, महागाई, बेरोजगारीची कमी आकडेवारी, चांगले कर संकलन, वित्तीय एकत्रीकरणाच्या मार्गावर यशस्वीपणे वाटचाल, कॉर्पोरेट कमाई इत्यादी तुलनेने चांगल्या मूलभूत मूलभूत गोष्टींमुळे भारतीय शेअर बाजाराने गुंतवणूकदारांना उत्साहित केले आहे.

तथापि, एस अँड पी बीएसई सेन्सेक्स सध्या त्याच्या आयुष्यातील उच्चांकी पातळीवर (1 डिसेंबर 2022 रोजी 63,583.07 होते) जवळ आहे आणि म्हणूनच, आपण आत्मविश्वास दाखवत असाल आणि तरीही खूप उत्साही असाल; तर थेट इक्विटी किंवा इक्विटी म्युच्युअल फंडांमध्ये पैसे गुंतवताना धोरणात्मक दृष्टिकोन अवलंबणे आणि विचारपूर्वक विचार करणे शहाणपणाचे ठरेल. या संदर्भात म्युच्युअल फंडातील सिस्टिमॅटिक ट्रान्सफर प्लॅन किंवा एसटीपीचा विचार करणे धोरणात्मक ठरते.

सिस्टिमॅटिक ट्रान्सफर प्लॅन किंवा एसटीपी म्हणजे काय?

एसटीपी (जसे की एसआयपी) ही म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीची एक पद्धत आहे, ज्यामध्ये आपण हळूहळू आपली गुंतवणूक एकाच फंड हाऊसमध्ये (सामान्यत: लिक्विड किंवा डेट फंडातून इक्विटी फंडात) एका म्युच्युअल फंड योजनेतून दुसर्या म्युच्युअल फंडात हलवतो , ज्याला एसटीपी कालावधी (जो 6 महिने, 1 वर्ष असू शकतो) म्हणतात. एसटीपी कालावधीत नियमित वारंवारतेने (साप्ताहिक, मासिक, त्रैमासिक इ.) पद्धतशीर हस्तांतरण करून 2 वर्षे इ.)

आपण ज्या योजनेतून हस्तांतरण करू इच्छिता त्या योजनेला स्त्रोत योजना किंवा हस्तांतरणकर्ता म्हणतात आणि नंतरहस्तांतरण किंवा लक्ष्य योजना म्हणून संबोधले जाते.

एसटीपी हा एक उपयुक्त मार्ग आहे आणि अनुभवी गुंतवणूकदार आणि स्टार्टर या दोघांसाठी गुंतवणूक रणनीती आहे. यामुळे गुंतवणुकीत राहण्याची शिस्त निर्माण होते, त्याचवेळी दृष्टिकोनात धोरणात्मक असणे (पोर्टफोलिओ रिबॅलन्सिंगसाठी).

म्युच्युअल फंडातील एसटीपीची निवड करताना काही बाबींचा विचार करावा...

एक विचारशील गुंतवणूकदार म्हणून, आपल्या...

• ✓ जोखीम प्रोफाइल

• ✓ गुंतवणुकीचे उद्दिष्ट (मग ते भांडवल वाढविणे असो किंवा नियमित उत्पन्नासह संपत्ती जतन करणे)

• ✓ आर्थिक उद्दिष्टांकडे लक्ष देण्याच्या प्रकार

• ✓ टाइम-टू-गोल (अल्पकालीन, मध्यमकालिक, दीर्घकालिक)

• ✓ बाजाराची परिस्थिती आणि भावना

असे केल्याने मनमानी न करता स्त्रोत आणि हस्तांतरण /लक्ष्य योजना सुज्ञपणे निवडण्यास मदत होईल. हे देखील सुनिश्चित करू शकते की एसटीपी कालावधी वाजवी आहे, विशेषत: जेव्हा आपण कमी जोखमीच्या फंडातून उच्च जोखमीच्या फंडात पैसे गुंतवत असाल.

फंड हाऊसेसकडे उपलब्ध असलेले विविध एसटीपी पर्याय खालीलप्रमाणे आहेत:

1. फिक्स्ड एसटीपी - यामध्ये ट्रान्सफर करावयाची एकूण रक्कम आणि फ्रिक्वेन्सी फिक्स राहते. गुंतवणूकदार त्याच्या आर्थिक उद्दिष्टांनुसार आणि वेळेनुसार हस्तांतरणाची रक्कम आणि कालावधी ठरवू शकतो.

2. लवचिक एसटीपी - नावाप्रमाणेच येथे गुंतवणूकदाराला योग्य वाटेल तसे लवचिकपणे निधी हस्तांतरित करण्याची लवचिकता असते. बाजारातील अस्थिरतेवर अवलंबून, स्त्रोत योजनेचा उच्च हिस्सा लवचिकपणे हस्तांतरित केला जाऊ शकतो किंवा त्याउलट.

उदाहरणार्थ, आता भारतीय इक्विटी बाजार त्यांच्या आयुष्यातील उच्चांकी पातळीवर असल्याने आणि मूल्यांकन थोडे महाग आहे (आणि सुरक्षिततेचे मार्जिन कमी आहे), त्यातील जोखीम कमी करण्यासाठी, प्रथम लिक्विड फंडात एकरकमी रक्कम हस्तांतरित केली जाऊ शकते आणि त्यातून काही योग्य आणि योग्य इक्विटी म्युच्युअल फंडांमध्ये लहान पद्धतशीर व्हेरिएबल हस्तांतरण केले जाऊ शकते. यामुळे एसटीपीमुळे (इक्विटी फंडात पद्धतशीर हस्तांतरण केल्याने एकरकमी गुंतवणुकीच्या तुलनेत जोखीम कमी होते) अस्थिरता हाताळणे शक्य होऊ शकते.

पण पुढे जाऊन बाजार बाजूला गेला तर एसटीपीच्या रुपयाच्या खर्चाच्या सरासरी वैशिष्ट्याचा फारसा फायदा होणार नाही. जर बाजारात कोणत्याही कारणास्तव लक्षणीय सुधारणा झाली तर लिक्विड फंडातून अधिक हस्तांतरण करणे योग्य ठरू शकते.

3. कॅपिटल एप्रिसिएशन एसटीपी - येथे केवळ कॅपिटल एप्रिएशन ची रक्कम किंवा नफा तुमच्या आवडीच्या दुसऱ्या फंडात ट्रान्सफर केला जातो. स्त्रोत योजनेतील भांडवल अबाधित राहते. स्त्रोत योजनेतून केवळ भांडवल काढून दुसऱ्या योजनेत (ट्रान्सफरी स्कीम) हस्तांतरित करू इच्छिणाऱ्या गुंतवणूकदारांना हा एक अर्थपूर्ण पर्याय आहे. विशेषत: उत्पन्न झालेल्या संपत्तीचे जतन करण्यासाठी इक्विटी म्युच्युअल फंडातून लिक्विड फंड (किंवा इतर कोणत्याही योग्य डेट फंड) मध्ये भांडवलाचे हस्तांतरण / स्विच करणे अर्थपूर्ण आहे.

4. स्विंग एसटीपी - या प्रकारच्या एसटीपी पर्यायांतर्गत गुंतवणूकदाराला टार्गेट मार्केट व्हॅल्यूच्या आधारे संबंधित योजनांमध्ये एक्सपोजर प्री-सेट करण्याची परवानगी दिली जाते. हस्तांतरण / स्विंग निर्धारित लक्ष्य बाजार मूल्याच्या आधारे होते, जे संबंधित हस्तांतरण तारखेस लक्ष्य योजनेत असलेल्या गुंतवणुकीपेक्षा जास्त किंवा कमी असू शकते. प्रत्यक्ष बाजारमूल्य आणि इच्छित गुंतवणूक मूल्याच्या आधारे योजनांमध्ये निधी हस्तांतरित / वळविला जातो. संबंधित फंडातील टार्गेट मार्केट व्हॅल्यू कायम ठेवणे हा येथे उद्देश आहे. उदाहरणार्थ, इक्विटी फंडाचे बाजारमूल्य (मालमत्ता वाटपाच्या दृष्टीकोनातून) पेक्षा जास्त असल्यास , हस्तांतरण लिक्विडमध्ये (ज्याला रिव्हर्स ट्रान्सफर म्हणतात) होते आणि त्याउलट.

एसटीपीचे मुख्य फायदे खालीलप्रमाणे आहेत:

एसटीपी विशेषत: फंडाच्या एका श्रेणीतून (डेट किंवा इक्विटी) दुसर्या श्रेणीत जाण्यास मदत करते, ज्यामुळे आपल्या गुंतवणुकीची जोखीम पसरण्यास मदत होते.

लक्षात घ्या, डेट फंड संपत्ती संवर्धनासाठी आदर्श आहेत, तर इक्विटी फंड भांडवल मूल्यांकन शोधत असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहेत. गुंतवणूकदारांनी आदर्शपणे त्यांच्या मालमत्ता वाटपानुसार गुंतवणूक करण्याचा मुद्दा तयार केला पाहिजे.

एका प्रकारच्या म्युच्युअल फंड योजनेतून दुसर् या प्रकारच्या म्युच्युअल फंड योजनेत एसटीपी, पोर्टफोलिओ रिबॅलन्सिंगचा हेतू पूर्ण करणे, मालमत्ता वाटप राखणे आणि गुंतवणूक ीत राहून गुंतवणुकीचे उद्दिष्ट साध्य करण्यास मदत करते.

निवड करण्यापूर्वी, एसटीपी कॅल्क्युलेटर वापरण्याचा विचार करा

एसटीपी कॅल्क्युलेटरचा वापर केल्याने फंड हाऊसमधील दुसर्या योजनेत पैसे कसे हस्तांतरित केले जातील आणि इक्विटी फंडाचा भाग आणि डेट / लिक्विड भाग कसा वाढेल याची माहिती मिळते.

काही सेकंदात उत्तर मिळण्यासाठी तुम्हाला गुंतवणुकीची रक्कम, एसटीपी कालावधी आणि इक्विटी फंड आणि लिक्विड फंडाकडून अपेक्षित वाढ नोंदवावी लागेल.

आपण ऑनलाइन कॅल्क्युलेटरमध्ये प्रविष्ट केलेल्या परताव्याच्या अपेक्षेच्या आधारे, हे आपल्याला लिक्विड फंड आणि इक्विटी फंडातून आपण करू शकणारा परतावा देते आणि आपल्या गुंतवणुकीचे भविष्यातील मूल्य सांगते.

येथे पर्सनलएफएनचे एसटीपी कॅल्क्युलेटर वापरा.

एसटीपीचे कर परिणाम

हस्तांतरण / लक्ष्य योजनेत एकाच वेळी युनिट्स खरेदी करण्यासाठी एसटीपी ला एक्झिट किंवा रिडेम्प्शन (स्त्रोत योजनेतून) मानले जाते.

म्हणूनच, हस्तांतरणाच्या वेळी स्त्रोत योजनेच्या युनिट्समधून मिळविलेले भांडवल शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन (एसटीसीजी) किंवा लॉन्ग टर्म कॅपिटल गेन (एलटीसीजी) कराच्या अधीन असेल, म्हणजे होल्डिंग कालावधी आणि प्रकार योजनेच्या प्रकारावर (इक्विटी-ओरिएंटेड किंवा डेट-ओरिएंटेड) अवलंबून असेल.

येथे वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (प्रश्न) आहेत

एसटीपी आणि एसआयपीमध्ये काय फरक आहे?

एसटीपी अंतर्गत एका म्युच्युअल फंड योजनेत (सोर्स स्कीम म्हणून ओळखली जाणारी) गुंतवलेली रक्कम त्याच फंड हाऊसच्या दुसऱ्या स्कीममध्ये (ट्रान्सफरी/टार्गेट स्कीम म्हणून ओळखली जाते) ट्रान्सफर केली जाते. अशा प्रकारे, एसटीपी गुंतवणूकदाराला नेहमीच गुंतवणूक करण्यास अनुमती देते परंतु धोरणात्मकरित्या एका प्रकारच्या योजनेतून दुसर्या प्रकारच्या योजनेत पैसे हस्तांतरित करते. हे विशेषतः उपयुक्त आहे जेव्हा विंडफॉल उत्पन्न आहे, बाजार उच्च पातळीवर आहे आणि आपण एकाच वेळी सर्व गुंतवणुकीयोग्य अधिशेष तैनात करू इच्छित नाही.

तर एसआयपीच्या बाबतीत गुंतवणूकदार आपल्या आवडीच्या म्युच्युअल फंड योजनेत नियमित अंतराने (साप्ताहिक, मासिक, त्रैमासिक इ.) पद्धतशीरपणे नवीन रक्कम गुंतवतात; आंतर-निधी हस्तांतरण नाही. असे म्हटले जात आहे की, एसआयपी आणि एसटीपी या दोन्ही गोष्टींमुळे संपत्तीवाढ करण्याच्या प्रयत्नात रुपयाची किंमत सरासरी सक्षम होते.

एसटीपीसाठी किमान रक्कम किती आहे?

सेबीच्या नियमांनुसार म्युच्युअल फंडांमध्ये एसटीपीसाठी किमान गुंतवणुकीची आवश्यकता नाही. तथापि, बहुतेक फंड हाउसेस एसटीपी सुरू करण्यासाठी स्त्रोत योजनेत कमीतकमी गुंतवणुकीच्या रकमेचा आग्रह धरतात. एसटीपी व्यवहारासाठी अर्ज करताना गुंतवणूकदारांनी हस्तांतरण योजनेतून हस्तांतरण / लक्ष्य योजनेत कमीतकमी 6 हस्तांतरण करणे आवश्यक आहे.

एसटीपी कसा सुरू करावा किंवा सेट अप करावा?

एसटीपी सुरू करणे आपल्या म्युच्युअल फंड वितरक किंवा फंड हाऊसमधील रिलेशनशिप मॅनेजरशी संपर्क साधून ऑफलाइन केले जाऊ शकते. ऑफलाइन करताना आपल्याला एसटीपी नोंदणी फॉर्मची हार्डकॉपी (स्त्रोत योजनेचे नाव, हस्तांतरित / लक्ष्य योजनेचे नाव, एसटीपी व्हेरिएंट नाव, हस्तांतरित करावयाची रक्कम (निश्चित एसटीपीच्या बाबतीत), एसटीपीचा कालावधी आणि वारंवारता दर्शविणे] भरणे आवश्यक आहे. पर्यायाने फंड हाऊसच्या वेबसाइटवर किंवा फिनटेक म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट प्लॅटफॉर्मवर ही एसटीपी ऑनलाइन सेट केली जाऊ शकते.

फंड हाऊसमधील दुसर्या योजनेत पद्धतशीर हस्तांतरण विनामूल्य आहे का?

नाही। फंड हाऊसमधील दुसर् याला हस्तांतरित करण्यासाठी स्त्रोत योजनेतून आपले रिडेम्प्शन लागू असलेल्या एक्झिट लोड आणि कर परिणामांच्या अधीन असू शकते. याव्यतिरिक्त, स्त्रोत योजना आणि हस्तांतरण / लक्ष्य योजना यांना खर्च गुणोत्तर लागू आहे.

एसटीपी कधी थांबते?

जेव्हा स्त्रोत योजनेतील शिल्लक युनिट्स किमान एसटीपी मूल्यापेक्षा कमी रकमेपर्यंत कमी होतात तेव्हा एसटीपी थांबू शकतात.

स्त्रोत योजनेतील युनिट्स तारण ठेवल्यास एसटीपी करता येईल का?

नाही। स्त्रोत योजनेतील युनिट्स तारण ठेवल्यास एसटीपी करणे शक्य नाही.

हॅप्पी इन्व्हेस्टमेंट!

त्यांनी पर्सनलएफएनच्या ई-लर्निंग कोर्सचे लेखन आणि आवाज देखील केला आहे - ज्याचा उद्देश गुंतवणूकदारांना त्यांचे पेरलेले वित्तीय नियोजक बनण्यास मदत करणे आहे. याशिवाय, गुंतवणूकदारांना शिक्षित करण्याच्या प्रयत्नात मनी सिम्पलायझेशन, पर्सनलएफएनचे ई-मार्गदर्शक अशा विविध मुद्द्यांमध्ये ते सक्रियपणे योगदान देतात.

फायनान्समध्ये एमबीए सह कॉमर्समध्ये पदव्युत्तर (एम. कॉम) आणि कॅपिटल मार्केटमधील सर्टिफिकेट प्रोग्राममध्ये (जेबीआयएमएसच्या सहकार्याने बीएसई ट्रेनिंग इन्स्टिट्यूटमधून) सुवर्णपदक विजेते आहेत. रौनक यांना वित्तीय सेवा उद्योगात 18+ वर्षांचा अनुभव आहे.

डिस्क्लेमर : सिक्युरिटीज मार्केटमधील गुंतवणूक बाजारातील जोखमीच्या अधीन असते, गुंतवणूक करण्यापूर्वी संबंधित सर्व कागदपत्रे काळजीपूर्वक वाचा.

डिस्क्लेमर: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे आणि आपल्या गुंतवणुकीच्या निर्णयांवर परिणाम करण्यासाठी नाही. वर नमूद केलेल्या योजनांमध्ये गुंतवणुकीचा निर्णय घेण्यासाठी म्युच्युअल फंडाची शिफारस किंवा सल्ला मानला जाऊ नये.