गुंतवणुकीची शिफारस बीवाय फिनफ्लुएंसर - आपण त्यांच्यावर अवलंबून राहू शकता का?

नातेवाईक, जवळचे सहकारी किंवा सहकाऱ्यांनी केलेल्या यशस्वी गुंतवणुकीबद्दल ऐकून अनेक गुंतवणूकदार गुंतवणुकीला सुरुवात करतात, हे सर्वश्रुत सत्य आहे. आता गुंतवणूकदाराच्या गुंतवणुकीच्या निर्णयावर प्रभाव टाकणाऱ्यांच्या यादीत भर पडली आहे - सोशल मीडिया इन्फ्लुएंसर. विविध माहितीसाठी सोशल मीडियाच्या वाढत्या मागणीमुळे केवळ काही फायदेशीरच नाही तर काही अनिश्चित परिस्थिती देखील उद्भवली आहे, विशेषत: गुंतवणुकीबद्दल ज्यामध्ये आपल्या कष्टाने कमावलेल्या पैशांचा समावेश आहे.

'एफइन्फ्लुएंसर' (फायनान्स इन्फ्लुएंसर) हा शब्द गुंतवणूकदारांमध्ये लोकप्रिय आहे कारण या व्यक्ती त्यांनी तयार केलेल्या सामग्रीद्वारे (यूट्यूब व्हिडिओ, ट्विट्स, इन्स्टाग्राम पोस्ट / रिल्स इ.) सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मद्वारे स्टॉक, म्युच्युअल फंड इत्यादी वैयक्तिक वित्त गुंतवणुकीबद्दल सल्ला देतात. दुर्दैवाने, जर आपण त्यांच्या सल्ल्याचे आंधळेपणाने पालन केले तर त्यापैकी बर्याच आपल्या गुंतवणूक पोर्टफोलिओला हानी पोहोचविण्याची शक्यता आहे. एफइन्फ्लुएंसर त्यांनी किती पैसे गुंतवले आहेत आणि त्यांना बाजारातून किती नफा मिळाला आहे याबद्दल बोलतात. ते स्टॉक शिफारसी, नवीन फंड ऑफरबद्दल विचार, विविध मार्गांमधील गुंतवणूक आणि पोर्टफोलिओ व्यवस्थापन टिप्स प्रदान करतात. अनेक नवखे गुंतवणूकदार अशा शिफारशींकडे आकर्षित होतात आणि या फिनफ्लुएंसर्सने प्रोत्साहन दिलेल्या गुंतवणुकीच्या तंत्राची पुनरावृत्ती करण्याचा प्रयत्न करतात.

व्यक्ती, विशेषत: मिलेनियल्स आणि जेन झेड, फायनान्सशी संबंधित सामग्रीसाठी इन्स्टाग्राम आणि यूट्यूबकडे अधिकाधिक वळत आहेत आणि या क्षेत्रातील व्यावसायिक त्यांचे अनुयायी वाढविण्यासाठी आणि त्यांचे करिअर पुढे नेण्यासाठी सोशल मीडियाचा अवलंब करीत आहेत. यामध्ये गुंतवणुकीचे सल्ले आणि रणनीती देण्यासाठी सोशल मीडियाचा वापर करणारे गुंतवणूकदार, इन्व्हेस्टमेंट बँकर्स आणि शेअर मार्केट ब्रोकरयांचा समावेश आहे. तथापि, काही प्रकरणांमध्ये, यामुळे अशी परिस्थिती उद्भवली आहे की प्रमाणित नसलेल्या एफइन्फ्लुएंसरच्या चुकीच्या मार्गदर्शनामुळे गुंतवणूकदारांचे पैसे बुडाले आहेत. या एफ इन्फ्लुएंसरवर कमीत कमी किंवा कोणतीही तपासणी न केल्यास परिस्थिती बिघडू शकते.

उदाहरणार्थ, ऑक्टोबर 2022 मध्ये, लोकप्रिय इंटरनेट सेन्सेशन आणि सेलिब्रिटी किम कार्दशियनला यूएस सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज कमिशनने (एसईसी) तिच्या इन्स्टाग्राम अकाऊंटवर सीरिप्टो एसइक्युरिटी ईमॅक्सची जाहिरात केल्याबद्दल 1.26 दशलक्ष डॉलर्सचा दंड ठोठावला होता. हे प्रकरण एक चेतावणी म्हणून कार्य करते की केवळ सेलिब्रिटी किंवा प्रभावक गुंतवणुकीच्या शक्यतांचे समर्थन करतात म्हणून उत्पादने सर्व गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहेत किंवा कायदेशीर आहेत याची हमी देत नाहीत.

तुम्ही पाहा, एफ एफ इन्फ्लुएंसरकडे मोठा सबस्क्राइबर बेस किंवा टार्गेट ऑडियंस आहे; कल्पना करा की या चॅनल्सचा गुंतवणूकदारांवर किती प्रभाव असू शकतो. त्यांची कीर्ती जसजशी वाढत जाते, तसतशी अनेक वित्तीय संस्था ब्रँडची व्याप्ती वाढविण्यासाठी उत्पादने / सेवांचा प्रचार करण्यासाठी त्यांच्याशी संपर्क साधतात. मला नुकताच सोशल मीडियावर एका लोकप्रिय एफइन्फ्लुएंसरचा एक व्हिडिओ दिसला ज्यात गुंतवणूक करण्यासाठी सर्वोत्तम म्युच्युअल फंड आणि हे म्युच्युअल फंड आपल्या गुंतवणुकीची रक्कम दुप्पट कशी करतील याचे वर्णन केले आहे. या योजनांच्या माध्यमातून आर्थिक उद्दिष्टे कशी साध्य करता येतील, याविषयी चर्चा करण्यात आली!

या घटनेमुळे मी माझ्या वाचकांना एफइन्फ्लुएंसरच्या गुंतवणुकीच्या सल्ल्यापासून सावध का रहावे याबद्दल सावधगिरी बाळगण्यास प्रवृत्त केले.

वित्तीय साक्षरता हा निरोगी आर्थिक जीवनाचा पाया आहे, हे लक्षात घेऊन आम्ही आमच्या आर्थिक आणि गुंतवणूक नियोजन लेखांमध्ये नेहमीच त्याकडे लक्ष दिले आहे. पर्सनल फायनान्सची मूलभूत तत्त्वे जाणून घेतल्यास आपण समजूतदार निर्णय घेऊ शकता आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे वाईट निर्णय घेणे टाळू शकता. जीवनकौशल्य म्हणून मनी मॅनेजमेंट हा आपल्या शालेय शिक्षणाचा अविभाज्य घटक नसला तरी सोशल मीडियाने ही पोकळी भरून काढली आहे. या संदर्भात गुंतवणूक नियोजन, शेअर ट्रेडिंग, म्युच्युअल फंड, बाजाराचा दृष्टीकोन आणि विमा अशा विविध प्रकारच्या वैयक्तिक वित्त विषयांवर माहितीच्या चक्रव्यूहातून आर्थिक ज्ञान ाचा प्रसार आणि व्यक्तींना मार्गदर्शन करण्यासाठी सोशल मीडियाची मोठी मदत झाली आहे.

तथापि, सोशल मीडियाद्वारे बाजारपेठेची माहिती ही दुधारी तलवार आहे आणि बहुतेक गुंतवणूकदार ांना स्वतःची वैयक्तिक आर्थिक परिस्थिती वाढविण्यासाठी त्या ज्ञानाचा वापर कसा करावा किंवा कसा वापरावा हे समजत नाही. आणि इथेच खरा मुद्दा उभा राहतो. गुंतवणूकदारांनी योग्य डेटा प्रभावीपणे फिल्टर करणे आणि गुंतवणुकीच्या शिफारशींचे आंधळेपणाने पालन करणे टाळावे जे स्ट्रिजेंट संशोधन आणि सेबी-नोंदणीकृत सल्लागाराद्वारे समर्थित नाहीत.

जेव्हा एफइन्फ्लुएंसरचा विचार केला जातो तेव्हा गुंतवणूकदार म्हणून विचार ात घेण्यासारखे तीन मुख्य घटक येथे आहेत:

1. एक आकार सर्व गुंतवणूकदारांना बसत नाही

एसएल्फ-घोषित बाजार तज्ञ किंवा एफइन्फ्लुएंसर जेनेरिक आर्थिक सल्ला देतात जे प्रत्येकासाठी योग्य असू शकतात किंवा नसतील. आपण अशा व्यापक शिफारसी घेणे टाळले पाहिजे कारण प्रत्येकाची आर्थिक स्थिती, पैशाकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन, जोखीम सहनशीलता, गुंतवणुकीचे क्षितिज आणि उद्दिष्टे, संभाव्य उत्पन्न मिळविण्याची क्षमता, अवलंबून असलेल्या ंची संख्या, जीवनशैली, बचत आणि खर्च करण्याच्या सवयी भिन्न असतात.

उदाहरणार्थ, लवकर निवृत्ती किंवा चाळीशीत निवृत्त होणे हा मिलेनिअल्समध्ये एक लोकप्रिय विषय आहे, ज्याला सामान्यत: (फायर - फायनान्शियल इंडिपेंडन्स, लवकर निवृत्त होणे) म्हणून ओळखले जाते. यात रिटायरमेंट कॉर्पस ची गणना असते, जी एक्स रक्कम घेऊन, जी सुवर्ण वर्षांतील किंमत आहे, आणि वयाच्या 40 व्या वर्षापर्यंत तीच रक्कम वाढवून आणि नंतर मैलाचा दगड म्हणून गुंतवणूक सुरू करण्यासाठी मासिक नंबरवर पोहोचणे. दुसरीकडे, जीवन हे स्प्रेडशीट किंवा कॅल्क्युलेटरपेक्षा जास्त आहे.

कुटुंब सुरू करणे आणि वाढत्या आर्थिक जबाबदाऱ्या हाताळणे यासारख्या विविध घटकांचा आणि जीवनातील घटनांचा विचारकरणे आवश्यक आहे. शिवाय, नोकरी गमावणे, आरोग्याच्या अडचणी, मॅक्रोइकॉनॉमिक परिस्थितीत अनिश्चितता इत्यादी स्वरूपात आयुष्यातील कठोर बाऊन्सर्स आपल्या निवृत्तीच्या तयारीत अनिश्चितता वाढवू शकतात. परिणामी, आपण व्यापक आर्थिक सल्ला देणाऱ्या कोणत्याही एफ इन्फ्लुएंसरचे डोळे झाकून अनुसरण करू नये; त्याऐवजी, आपली गुंतवणूक आपल्या योग्यतेवर आधारित असावी.

Join Now: PersonalFN is now on Telegram. Join FREE Today to get 'Daily Wealth Letter' and Exclusive Updates on Mutual Funds

2. फेक एफइन्फ्लुएंसरपासून सावध राहा

आज इंटरनेटचावापर करणारी एक न्योन एफ इन्फ्लुएंसर बनू शकते आणि मनी मॅनेजमेंटबद्दल सल्ला देण्यास सुरवात करू शकते. जर आपण आजूबाजूला अधिक काळजीपूर्वक पाहिले तर आपण क्लिकबायट माहिती आणि सोशल मीडिया इन्फ्लुएंसरकडून अविश्वसनीय सल्ला सहजटाळू शकता. एफइन्फ्लुएंसर त्यांच्या उत्पादन आणि सेवांचे (सशुल्क प्रमोशन) समर्थन करण्यासाठी विशिष्ट ब्रँडशी सहकार्य करू शकतात. यामुळे गुंतवणूकदारांनी ब्रँडवर योग्य अभ्यास करणे आवश्यक आहे आणि फिनफ्लुएंसर सल्ला आपल्या जोखीम सहनशीलता, गुंतवणुकीचे क्षितिज आणि उद्दीष्टांशी सुसंगत आहे की नाही याचे विश्लेषण करणे आवश्यक आहे. एफइन्फ्लुएंसर विशिष्ट शेअर्स किंवा म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करत असल्याने ते मजबूत परतावा देतील असे समजू नका.

याव्यतिरिक्त, आपण लाल झेंडे देखील ओळखू शकता जे बनावट एफइन्फ्लुएंसर दर्शवितात, जसे की ते 'आपले पैसे दुप्पट करा', 'हमी परतावा' इत्यादी शब्द किंवा वाक्ये वापरतात . हे फसवे समजा, कारण प्रत्येक गुंतवणुकीत काही जोखीम असते आणि कोणताही म्युच्युअल फंड परताव्याची हमी देत नाही किंवा लगेच आपले पैसे दुप्पट करत नाही; सर्वजण बाजारातील जोखमीच्या संपर्कात आहेत. सोशल मीडियावर मोठ्या प्रमाणात फॉलोअर्स असणारे इन्फ्लुएंसर मार्केट गुरू आहेत यावर विश्वास ठेवणे सोपे आहे, परंतु तसे नाही.

[वाचा: आपल्याला आवश्यक परताव्याची गणना करण्याचा आणि आपल्या उद्दीष्टांसाठी शहाणपणाने गुंतवणूक करण्याचा स्मार्ट मार्ग]

3. एफइन्फ्लुएंसरची क्रेडेंशियल्स महत्वाची आहेत

गुंतवणुकीचा सल्ला देण्यासाठी भारतीय प्रतिभूती आणि विनिमय मंडळाकडून (सेबी) परवाना प्राप्त नोंदणीकृत गुंतवणूक सल्लागारांकडे (आरआयए) किमान शैक्षणिक पात्रता आणि अनुभव असणे आवश्यक आहे. परिणामी, आपण नेहमीच एफ इन्फ्लुएंसरची क्रेडेंशियल्स दोनदा तपासली पाहिजेत. याचा अर्थ असा आहे की वित्तीय प्रभावक वित्त क्षेत्रातील व्यावसायिक किंवा प्राधिकरण असावा जो गुंतवणुकीचा सल्ला देण्यास पात्र आणि प्रमाणित असेल आणि भांडवली बाजाराबद्दल चांगले ज्ञान असेल. फायनान्समध्ये आयव्ही लीगची पदवी असणे आवश्यक नाही, परंतु उद्योगातील काही मूलभूत शिक्षण आणि अनुभव.

तथापि, सोशल मीडियावर कोणताही प्रवेश अडथळा नाही आणि कोणीही कोणतेही प्रमाणपत्र निकष किंवा नियामक मर्यादा ंचे पालन न करता विनामूल्यगुंतवणूक सल्ला देऊ शकतो . यातील बहुसंख्य एफइन्फ्लुएंसर औपचारिकरित्या नोंदणीकृत किंवा सेबी-नोंदणीकृत सल्लागार नाहीत, ज्यामुळे अनेक बेकायदेशीर व्यवहार उघडकीस आले आहेत. परिणामी, नियामक प्राधिकरण, सेबीने डिसेंबर 2022 मध्ये सांगितले की ते या एफ प्रभावकांचे नियमन करण्यासाठी एक चौकट स्थापित करण्याचा विचार करीत आहेत.

सेबीने एफइन्फ्लुएंसरचे नियमन करण्याचे मार्ग शोधले

अनोंदणीकृतमीडिया इन्फ्लुएंसर गुंतवणुकीच्या शिफारशी देण्यास पात्र नाहीत. अवांछित आर्थिक सल्ला देणाऱ्या नॉन-सर्टिफाइड एफइन्फ्लुएंसर्समध्ये लक्षणीय वाढ झाल्याने अशा अनियमित आणि एसएलएफने नियुक्त केलेल्या सल्लागारांमुळे गुंतवणूकदारांचे पैसे धोक्यात येत असल्याची भीती बाजार नियंत्रकांना सतावत आहे.

असे म्हटले की, जागतिक स्तरावर एफइन्फ्लुएंसरविरूद्ध काही नियम स्थापित केले गेले आहेत, जसे की ऑस्ट्रेलियात, एफइन्फ्लुएंसरला पूर्व परवाना न घेता आर्थिक सल्ला दिल्यास 5 वर्षांपर्यंत तुरुंगवास होऊ शकतो. भारतात सेबीने यापूर्वी टेलिग्राम आणि व्हॉट्सअॅप चॅनेलचा वापर करून फसवणुकीने शेअर मूल्यवाढ करणाऱ्या काही व्यक्तींना हटवले आहे. नोंदणी नसलेल्या सल्लागारांवर देखरेख ठेवण्यासाठी आराखडा तयार करण्याचा मानस असल्याचे सेबीने स्पष्टपणे सांगितले असले,तरी हा एक लांबचा मार्ग आहे. आर्थिक शिक्षण आणि वित्तीय शिक्षण यांच्यातील फरक प्रस्थापित करणे कठीण असू शकते. शिवाय, कंटेंटच्या बाबतीत प्रत्येक सोशल मीडिया हँडल किंवा अकाऊंट मायक्रो मॅनेज करणे हे एक कठीण काम असेल.

शेवटी...

आर्थिक साक्षरतेसाठी माहितीचा वापर फायदेशीर असला तरी सोशल मीडियावर उपलब्ध असलेल्या मोफत माहितीच्या आधारे वैयक्तिक आर्थिक निर्णय घेणे हानिकारक ठरू शकते. अशा विनामूल्य सल्ल्याची किंमत, विशेषत: स्टॉक शिफारसी, म्युच्युअल फंड आणि विमा यासारख्या उत्पादनाशी संबंधित सल्ल्याची किंमत सहसा जास्त असते.

शेवटी, हे लक्षात ठेवा की केवळ सेबी-नोंदणीकृत सल्लागारगुंतवणूकशिफारसी देऊ शकतात. त्यामुळे गुंतवणुकीच्या विविध मार्गांवर सल्ला आणि शिफारशी देणाऱ्या नॉन-सर्टिफाइड फायनान्सर्सपासून सावध राहा.

MITALI DHOKE is a Research Analyst at PersonalFN. She is an MBA (Finance) and a post-graduate in commerce (M. Com). She focuses primarily on covering articles around mutual funds including NFOs, financial planning and fixed-income products. Mitali holds an overall experience of 4 years in the financial services industry.

She also actively contributes towards content creation for PersonalFN’s social media platforms in the endeavour to educate investors and enhance their financial knowledge.

Disclaimer: सिक्युरिटीज मार्केटमध्ये गुंतवणूक करणे बाजारातील जोखमीच्या अधीन आहे, गुंतवणूक करण्यापूर्वी सर्व संबंधित कागदपत्रे काळजीपूर्वक वाचा.

Disclaimer: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे आणि आपल्या गुंतवणुकीच्या निर्णयांवर प्रभाव टाकण्यासाठी नाही. गुंतवणुकीचा निर्णय घेण्यासाठी म्युच्युअल फंडाची शिफारस किंवा सल्ला मानता कामा नये.